اگر در روزهای نزدیک به یک حادثه تلخ فلش بک‌هایی به خاطرات و حوادث تلخ دارید و احساس ناخوشی می‌کنید، فکر نکنید که تنها هستید یا امری تخیلی است. بسیاری از افراد در سراسر جهان در زمان‌های نزدیک به خاطرات تلخ دچار این حالت‌های روانی می‌شوند که روانشناسان از آن به اثر سالگرد تروما یاد می‌کنند.
اثر سالگرد تروما مجموعه‌ای از احساسات، افکار یا خاطرات آزاردهنده‌ای است که در تاریخ دقیق حادثه یا حوالی آن رخ می‌دهد. در این روزها فرد احساس غمگینی، تحریک‌پذیری، مضطرب بودن، ناتوانی در برقراری ارتباط عاطفی یا دشواری در خوابیدن دارد و نگاهی مختصر به تقویم به شما دلیل همه علائم را یادآوری می‌کند. این علائم می‌تواند در سالگرد فوت یکی از عزیزان، سقط جنین، حمله یا تصادف یا حتی یک حادثه غم‌انگیز اجتماعی بروز پیدا کند.
سالگردها برای ما مهم هستند که می‌تواند به دلیل توجه رسانه‌ها و اشاره به روزهای حادثه (در مورد رویدادهای عمومی) یا مواجهه با خاطرات معنی‌دار (در مورد رویدادهای خصوصی) باشد. از سوی دیگر، به خوبی می‌دانیم که معمولاً اولین سالگرد از سال‌های بعدی سخت‌تر است. بنابراین، انتظار برای داشتن روزهای سخت‌تر باعث تشدید علائم می‌شود. استفاده از رسانه‌های جمعی نیز می‌تواند پریشانی مربوط به تروما را در تاریخ‌های تجربه‌شده جمعی تشدید کند و به چرخه مصرف رسانه‌ای و افزایش نگرانی در مورد رویدادهای آینده کمک کند.
سالگردها موقعی است که بازمانده‌ها به این فکر می‌کنند که آن تاریخ و حادثه خاص چگونه زندگی آنها را تغییر داده و در مورد خود قضاوت می‌کنند. برای مثال از خود می‌پرسند: «چرا این حادثه هنوز من را آزار می‌دهد؟»، «باورم نمی‌شود توانسته‌ام از چنین حادثه‌ای زنده بیرون بیایم!»، «چرا من زنده ماندم، اما دیگران چنین شانسی نداشتند؟». چنین سوالاتی باعث شکل گیری احساسات ثانویه مانند شرم، خشم و آزردگی می‌شود و باعث تشدید واکنش‌های اولیه می‌شود.
برخی از روانشناسان بر این باورند که از اثر سالگرد تروما باید به عنوان نشانه‌ای از اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) یاد شود، زیرا یادآوری این حادثه بخشی طبیعی و معمول در روند سوگواری است. واکنش به سالگرد حادثه سیگنالی است که نشان می‌دهد هنوز از تجربه تروما و غم و اندوه ناشی از آن عبور نکرده‌اید و باید به دنبال درمان باشید.