مایندفولنس (Mindfulness) که با نام های توجه آگاهی و ذهن آگاهی از آن یاد میشود، به معنای هماهنگ شدن با تجربۀ لحظه به لحظه است. توجه آگاهی، توانایی اساسی انسان است که باعث میشود انسان به طور کامل در لحظۀ حال حضور داشته باشد و از جایی که هست و آنچه انجام میدهد آگاهی کامل داشته باشد. ذهن آگاهی یا مایندفولنس حالتی از توجه فعال و باز به زمان حال است. ذهن آگاهی به صورت مشاهده افکار و احساسات فرد بدون قضاوت خوب یا بد توصیف می شود.
با زندگی در جامعه مدرن و پرمشغله امروزی، حالت عادی ذهن بسیاری از افراد، بی توجهی کامل است. بسیاری از ما بیشتر وقتمان را به پرسه زدن در خاطرات گذشته و یا خیال پردازی درباره آینده میگذرانیم. با هجوم افکار مختلف روبرو هستیم و اغلب اوقات در حالت “خودکار” عمل میکنیم. به طوری که بدنمان اینجا و ذهنمان جای دیگر است. ذهن دائماً پرواز میکند. ما ارتباط خود را با بدنمان از دست میدهیم و خیلی زود محصور اندیشههای وسواسی در مورد چیزی که در گذشته اتفاق افتاده میشویم یا در مورد آینده نگران میشویم. به بیان دیگر، ما در داستان های ذهن خود زندگی میکنیم و این امر باعث ایجاد اضطراب میشود.
بسیاری از اوقات ذهن درگیر همه چیز هست جز وضعیت کاملاً آگاه و پذیرای تجربۀ حاضر. برای مثال هنگام شستن ظروف احتمالا درفکر ثبت نام فرزندمان در کلاس هستیم. هنگام صرف غذا در فکر پاسخ دادن به ایمیل های بی جواب، یا در هنگام خوابیدن در حال مرور گفتگوهای روزمره…
توجه آگاهی ما را به جایی که هستیم و آنچه که انجام میدهیم و احساس میکنیم برمیگرداند. به عبارت دیگر پرورش آگاهی و هوشیاری با تکیه بر مراقبت و زیر نظر گرفتن توجه و تجربیات در زمان حال بدون قضاوت کردن. تعریف کوتاه ذهنآگاهی یعنی آگاهی از لحظه.
با وجود اینکه توجهآگاهی یک ویژگی ذاتی است، میتوان آن را از طریق تکنیک های اثبات شده مثل انواع مراقبه ها بهبود بخشید.
تمرین های مدیتیشن و مایندفولنس یکی از راههای حضور در لحظه اکنون و آگاهی واقعی در زندگی روزمره میباشند.
انواع مختلفی از مراقبه (مدیتیشن) وجود دارد، شامل:
مراقبه تنفسی، مراقبه راه رفتن، اسکن بدن، توجه متمرکز، یادداشت کردن، بازتاب و پرسیدن سوال از خود، و تصویر سازی ذهنی.
برای مثال، به دلیل همراهی همیشگی تنفس با ما، میتوانیم همواره از آن به عنوان لنگری برای آرام گرفتن در لحظۀ حال استفاده کنیم. شما در هر مکان و زمانی که باشید، با توجه کردن به نحوه تنفستان میتوانید حضور خود را در تجربۀ حال حاضر احساس کرده و آن را غنا ببخشید.
تمرینات ذهن آگاهی، فواید بسیاری دارد، از جمله:
-باعث کاهش افسردگی و اضطراب میشود.
-فرد میتواند عادات مخرب را کنار گذاشته و عادات سالم را جایگزین آنها کند.
-روابط رو به بهبودی میرود؛ یعنی افراد به کمک این تمرینات با شناخت بهتر از خود و بهبود عادات و رفتارشان توانایی برقراری ارتباط بیشترو بهتری پیدا میکنند.
-موجب افزایش خلاقیت میشود. در واقع وقتی که تمام ظرفیت ذهنمان پر است از مسائل و نظریات و نقطه نظرات متفاوت، نباید انتظار بروز خلاقیت داشته باشیم. مایندفولنس به افزایش این ظرفیت و درنتیجه به افزایش خلاقیت کمک میکند.
-همچنین مایندفولنس ددردهای جسمانی را کاهش داده و با کمک به کنترل هیجانات از طریق آگاهی از احساسات، در بهبود بیماریهای مزمن مانند مشکلات روان – تنی گوارشی، قلبی و تنفسی نقش مؤثری ایفا میکند.
-از دیگر فواید آن، تنظیم عادات بد غذایی است. در مقایسه با پرخوری و یا کم خوری، مایندفولنس راههای بهتری برای تنظیم و مقابله با هیجانات و احساسات سخت پیشنهاد میکند.
-باعث تقویت حافظه و افزایش تمرکز میشود.
به کمک مایندفولنس کشف خواهید کرد که چطور به جای حسرت خوردن برای گذشته و نگرانی برای آینده، در زمان حال زندگی کرده و از آن لذت ببرید. گذشته، گذشته است و نمیتوان آن را تغییر داد، آینده نیز هنوز نیامده و کاملاً ناشناخته است. زمان حال یعنی لحظهای که در آن قرار دارید، تنها جایی است که میتوانید در آن خلق کنید، تصمیم بگیرید، گوش فرا دهید، تفکر کنید، لبخند بزنید، کاری انجام داده و در کل زندگی کنید. مایندفولنس به شما میگوید چگونه از لحظه لحظه زندگی خود استفاده کرده و بیشترین بهره را از آن ببرید و از این طریق موجب عمق بخشیدن به زندگی میشود.
مدیتیشن بستری برای یادگیری ذهن آگاهی است. در ابتدا مدیتیشن می کنیم تا برای مدتی محدود با اینجا و اکنون آشنا شویم. با این حال، با گذشت زمان، تمرین منظم تمرکز حواس به ما کمک میکند توانایی حضور در طول روز و هر روز را در خود پرورش دهیم.
ذهن آگاهی میتواند برای شما مفید باشد اگر که:
-شما با احساس اضطراب یا افسردگی دست و پنجه نرم می کنید.
-احساس می کنید حواس شما پرت شده یا برایتان مشکل است که تمرکز کنید.
-شما احساس استرس می کنید.
-برای تمرین شفقت به خود مشکل دارید.
-شما با پرخوری یا تنقلات زیاد دست و پنجه نرم می کنید.
-تمایل دارید روی احساسات منفی تمرکز کنید.
-روابط شما با دیگران آنقدر که دوست دارید نزدیک یا قوی نیست.
مشاهده بیشتر